Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

In de rechtspsychologische literatuur blijkt dat in zekere omstandigheden, zoals in geval van het gebruik van bepaalde verhoortechnieken, tijdens het verdachtenverhoor een verhoogd risico op valse bekentenissen bestaat. Aangezien een bekentenis een zeer overtuigend bewijselement is voor de schuld van de verdachte, is het belangrijk om voor alle verdachten, zowel schuldige als onschuldige, bepaalde controlemechanismen te voorzien. In deze masterscriptie wordt besproken op welke manier de rechtsbescherming van (onschuldige) verdachten tegen valse bekentenissen gewaarborgd wordt in België en in Engeland en Wales. Er wordt aandacht besteed aan het rechterlijk toezicht en het toezicht van de bevoegde tuchtoverheid op het gebruik van ongeoorloofde verhoortechnieken tijdens het politioneel verdachtenverhoor. Tevens wordt besproken met welke middelen precies toezicht wordt uitgeoefend op het verhoor. Ten slotte wordt inhoudelijk besproken welke verhoortechnieken al dan niet geoorloofd zijn in België en in Engeland en Wales. Hierbij wordt bijzondere aandacht besteed aan de rechtsbeschermende invloed die uitgaat van de voor het verhoor relevante artikelen van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Tevens worden de aanbevelingen van het Europees Comité voor de Preventie van Foltering en Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing besproken.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Dit onderzoek handelt over de identificatie van kwetsbare verdachten door de politie in België en Nederland en vindt zijn grondslag in het gegeven dat de rechtswaarborgen en behandeling van verdachten reeds jarenlang een discussiepunt vormt op nationaal en internationaal vlak. Verdachten hebben vaak de meest precaire positie van alle partijen en in sommige gevallen blijkt dat deze verdachten ook nog bijkomende kwetsbaarheden vertonen. Kwetsbare verdachten kunnen gezien worden als verdachten die niet in staat zijn een strafprocedure te begrijpen en er effectief aan deel te nemen. Algemeen kan worden gesteld dat deze kwetsbaarheid kan ontstaan door vier zaken, namelijk: onschuldig zijn, minderjarigheid, psychologische kwetsbaarheden en situationele factoren. Indien de kwetsbaarheden niet tijdig geïdentificeerd worden, kunnen er verschillende risico's ontstaan. In een eerste fase kan de verdachte moeilijkheden hebben met het begrijpen en uitvoeren van zijn rechten, waardoor hij enkele cruciale waarborgen verliest. In een tweede fase kan dit leiden tot het afleggen van valse bekentenissen. Dit kan uiteindelijk resulteren in gerechtelijke dwalingen en de veroordeling van onschuldige personen. In dit onderzoek wordt er gebruik gemaakt van de functionele rechtsvergelijkende methode, waarbij de toestand in België en Nederland wordt vergeleken en die toelaat om na te gaan hoe de wetgeving in de praktijk wordt gehanteerd. Ondanks de toenemende aandacht op Europees niveau, blijft deze aandacht in België en Nederland tot nu toe nog eerder beperkt. Voorlopig werd de aanbeveling van de Europese Commissie betreffende de procedurele waarborgen voor kwetsbare personen die verdachte of beklaagde zijn in een strafprocedure slechts in beperkte mate geïmplementeerd in beide landen. In Nederland is er wel reeds een opleiding voorhanden voor het verhoren van kwetsbare verdachten. Een dergelijke opleiding zou ook in België zijn nut kunnen bewijzen, indien de opleiding beschikbaar zou zijn voor elke politieambtenaar. Algemeen gezien is er bij de Belgische politie geen consensus over de oorzaken van een mogelijke kwetsbaarheid bij verdachten. Om dit te vermijden, zou de wetgever een duidelijke omschrijving van kwetsbare verdachten in de wet kunnen opnemen en tevens een helder wettelijk kader bieden voor de herkenning en de behandeling van kwetsbare verdachten in de strafprocedure. Hierbij kan de eerder vermelde aanbeveling van de Europese Commissie een belangrijke leidraad vormen.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Binnen de criminologie krijgt (de aanpak van) het witwassen van geld, in vergelijking met traditionele vormen van geweldscriminaliteit; zedencriminaliteit en 'gewone' vermogenscriminaliteit minder aandacht. De concrete kenmerken van dit criminaliteitsfenomeen en de daarop afgestemde aanpak, brengen echter enkele vragen met zich, die interessant zijn om vanuit criminologisch perspectief nader te exploreren. Het misdrijf witwassen is vanuit zijn aard minder zichtbaar voor traditionele opsporingsdiensten en vindt in veel gevallen plaats door gebruik te maken van diensten aangeboden door private actoren. Bijgevolg wordt er de laatste jaren meer ingezet op het betrekken van deze actoren bij de aanpak van witwassen. Eén van deze actoren waarvan de rol bij de aanpak van witwassen nog maar weinig werd bestudeerd, is het casino. Aan de hand van de rechtsvergelijkende functionele methode werd in de meesterproef deze rol van casino's bij de aanpak van witwassen diepgaand bekeken. Dit zowel in België als in de Amerikaanse staat Nevada. Hieruit bleek dat casino's in beide staten vooral binnen de preventieve aanpak van witwassen worden ingezet door het invoeren van enkele verplichtingen zoals klantenonderzoek en identiteitsverificatie enerzijds en rapportering en melding van verdachte transacties anderzijds.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

DNA-onderzoek in strafzaken bestaat uit vier aspecten: 1) het verzamelen, 2) het analyseren, 3) het opslaan en 4) het uitwisselen van DNA-gegevens. In de loop der jaren is DNA-onderzoek in strafzaken zich niet alleen gaan afspelen op nationaal niveau, maar ook op internationaal niveau. Doordat de grenzen werden opgesteld, bestaat er een vrij verkeer van personen, goederen en kapitaal in Europa. Dit heeft niet alleen gezorgd voor het ontstaan van een gemeenschappelijke markt, maar ook voor overschrijding van criminaliteit over de nationale grenzen. Om deze vorm van criminaliteit aan te pakken is het noodzakelijk om een gemeenschappelijk kader op te stellen omtrent de verzameling, analyse, bewaring en uitwisseling ervan. Er is een Europees kader opgesteld door de Europese Unie, maar de lidstaten krijgen wel de vrijheid om bepaalde zaken te regelen volgens hun nationaal recht. Hierdoor verschilt de kwaliteit van de opgeslagen DNA-gegevens en dit heeft gevolgen voor de uitwisseling ervan. België en Spanje zijn twee landen die deel uitmaken van de Europese Unie en dus onder het Europees Unierecht vallen. Beide landen worden geconfronteerd met een probleem van privacy en met onduidelijkheden in de wetgeving omtrent de opslag van DNA-profielen. Aan de hand van de microfunctionele rechtsvergelijkende methode wordt er een vergelijking gemaakt tussen België en Spanje omtrent (3) het opslaan van DNA-gegevens en (4) de internationale uitwisseling van DNA-gegevens. Het doel van deze thesis is om deze verschillen en gelijkenissen te te kaderen binnen een wettelijke context en het in perspectief plaatsen van het Belgische rechtsstelsel. Uit de vergelijking blijkt dat de verschillen omtrent het opslaan van DNA-gegevens tussen België en Spanje zich situeren op alle niveaus, namelijk bij het beheer, de opgeslagen DNA-gegevens en de voorwaarden hieromtrent. Omtrent de de internationale uitwisseling van DNA-gegevens zijn beide landen gelijklopend. Enkel op vlak van instituties en hoeveelheid van overgemaakt informatie zijn er verschillen.

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

In de loop van dit onderzoek werden twee hoofdvragen gesteld. Ten eerste werd de vraag gesteld 'In welke mate voldoet de Belgische wetgeving aan de eisen van het EVRM en het EHRM?' In tweede instantie werd nagegaan 'in welke mate de Belgische verhoorpraktijk de analyse aangaande het verhoor van minderjarigen bevestigt.' Om op deze onderzoeksvragen een antwoord te kunnen bieden, werd in de eerste plaats gewerkt vanuit een wetsevaluatie en een functionele verticale rechtsvergelijking. Hierbij werd de Belgische wetgeving in verband met het verhoor van minderjarige verdachten geëvalueerd op basis van overeenstemming met de relevante minimumeisen van het EHRM en het EVRM. Aanvullend werd er aan de hand van enkele informatieve expertinterviews met politieambtenaren van de jeugdbrigade en de dienst Jongerencriminaliteit van Antwerpen en van enkele gewone (lokale) politiediensten, nagegaan hoe deze wetgeving toegepast wordt in de praktijk. Over het algemeen lijkt de Belgische wetgeving te voldoen aan de eisen van het EVRM en het EHRM. In bepaalde onderdelen is er zelfs sprake van een betere situatie dan vereist door het EVRM en het EHRM. De tekortkomingen aangaande het recht op bijstand en het recht op een vertrouwenspersoon worden geacht in de mate van het mogelijke nog opgelost te worden met de Salduz plus-richtlijn, voorzien ten laatste op 28 november 2016. Indien de Belgische wetgever de nodige aanpassingen doet om in overeenstemming te zijn met deze richtlijn, zullen eerder vermelde tekortkomingen opgevangen worden. De Belgische verhoorpraktijk lijkt vanuit de afgenomen interviews ook te voldoen aan de eisen van de Belgische wetgever, het EVRM en het EHRM. Het consultatierecht wordt nog af en toe vermeden met behulp van o.a. schriftelijke uitnodigingen indien mogelijk, en niet alle politieambtenaren garanderen een vertrouwelijk overleg in geval van een niet-gearresteerde verdachte. Met uitzondering van het lang moeten wachten op de aankomst van de advocaat en de leeftijdsgrens van 18 jaar aangaande het verbod op afstand van bijstand lijken de politieambtenaren het eens te zijn met de huidige wetgeving. Een nieuwe wetgeving waarbij de advocaat een actievere functie krijgt wordt over het algemeen minder enthousiast onthaald.